انواع سیستم اطفا حریق اتوماتیک
بطور کلی انواع سیستم اطفا حریق اتوماتیک را می توان به پنج دسته زیر تقسیم کرد:
- – سیستم اتوماتیک آبی
- – سیستم اتوماتیک گازی
- – سیستم اتوماتیک پودری (آیروسل)
- – سیستم اتوماتیک فوم
- – سیستم اتوماتیک مه یا پودر آب (Water Mist)
- – سیستم اتوماتیک Vortex
فهرست مطالب
مقایسه نحوه عملکرد سیستم های مختلف اطفا حریق
نحوه عملکرد | نوع سیستم اطفاء حریق | ||||||
آیروسل | آب | مه یا پودر آب | گازهای بی اثر | هالوکربن ها | CO2 | فوم | |
خنک سازی | P | P | |||||
کاهش اکسیژن | S | P | S | P | S | ||
اختلال در زنجیره سوخت | P | P | S |
عامل اولیه: P عامل ثانویه: S
سیستم اطفا حریق اتوماتیک آبی:
قسمتهای اصلی این سیستم عبارتند از:
- – مخزن یا استخر نگهداری آب
- – پمپ های آتش نشانی
- – شیرهای کنترلی مانند Deluge Valve، Wet Valve، Dry Valveو غیره
- – اسپرینکلر یا اسپری آب
کاربرد: از این سیستم اطفا حریق برای خاموش کردن آتش های کلاس A و جهت خنک سازی کلاس های B و C استفاده می شود. برخی از کاربردهای آن عبارتند از ساختمان های اداری-مسکونی-تجاری، هتل ها، موزه ها، پارکینگ ها، ترانس های برق، تانک ها و مخازن نگهداری سوخت و مواد شیمیایی، کشتی ها، بنادر، انبارها
پر کاربرد ترین انواع سیستم اطفا حریق اتوماتیک آبی اسپرینکلر یا اسپری آب است که در مورد آن می توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:
سیستم اطفا حریق اتوماتیک گازی:
این سیستم از زیر مجموعه هایی مانند FM200، CO2،Inert Gas ، Novec 1230 و سایر سیستم های گازی تشکیل می شود که هرکدام از آنها دارای مزایا و معایبی بوده که در بخش آموزشی این سایت به آنها اشاره شده است.
سيستم هاى اطفاء گازى نقش مهمى در مفهوم اطفا حريق دارند؛ به ويژه در مواردى كه ساير اطفاء كننده ها (به عنوان مثال سيستم هاى آبى) قادر به اين كار نيستند. در سا لهاى اخير و پس از ممنوعيت هالون از سال 1994، تلاش هاى بسيارى جهت معرفى و به كارگيرى گازهاى ديگر صورت گرفته است. سازمانهایISO و NFPA سيزده نوع گاز از انواع ساكن مانند آرگون و نيتروژن و مخلوط آنها و همچنين هيدروكربن هاى هالوژنه چون NOVEC 1230 و يا FM200را معرفى نموده است.
بطور کلی هر سیستم اطفا حریق گازی از قسمتهای زیر تشکیل شده است:
- – سیلندرهای نگهداری گاز همراه با شیر های محرک
- – سیلندرهای پایلوت
- – Manifold ، شلنگ های تخلیه گاز، شلنگ های محرک سیلندرها
- – شیرهای برقی و Pressure Switch
- نازل های تخلیه گاز
کاربرد: معمولاً از این نوع سیستم جهت اطفا حریق کلاس های A، B و E استفاده می شود. برخی از کاربردهای آن عبارتند از تابلو های برق، تابلو های کنترل، تابلو های مخابراتی، سرورهای کامپیوتری، موتورهای برق، اتاق های UPS، اتاق های کنترل، اتاق های Marshaling
سیستم اطفا حریق اتوماتیک پودری یا سیستم اطفا حریق آیروسل
هر سیلندر آیروسل از ذرات بسیار ریز ترکیبات پتاسیم تشکیل می شود و بصورت حرارتی یا الکتریکی تحریک می شود. پس از تحریک، این ذرات از سیلندر خارج شده و با مخلوطی از گازها (اغلب CO2، N2 یا بخار آب) تشکیل ماده اطفاء کننده را می دهند. ترکیبات پتاسیم جهت یونیزاسیون نیاز به کمترین انرژی را داشته و این انرژی از خود حریق جذب می گردد. سپس یون های پتاسیم با یون های بوجود آمده از حریق (O, H, OH) ترکیب شده و بدون کاهش اکسیژن، واکنش های زنجیره ای حریق متوقف می گردد.
کاربرد: این سیستم تا به امروز تنها سيستم موجود در دنيا مي باشد كه مي تواند در 5 كلاس حريق A، B، C، E و F مورد استفاده قرار گیرد. برخی از کاربردهای آن عبارتند از تابلو های برق، تابلو های کنترل، تابلو های مخابراتی، سرورهای کامپیوتری، موتورهای برق، اتاق های UPS، اتاق های کنترل، اتاق های Marshaling، انبارهای مواد شیمیایی، دیزل ژنراتورها، پمپ ها و… می باشد.
سیستم اطفا حریق اتوماتیک فوم
این سیستم موثرترین روش جهت اطفا حریق کلاس B (سوخت های مایع) است. همچنین در کلاس A نیز قابل استفاده می باشد. قسمتهای اصلی این سیستم عبارتند از:
- مخزن نگهداری فوم (Bladder Tank)
- دستگاه ترکیب کننده آب و فوم (Proportioner)
- نازل
کاربرد: انبارهای مواد شیمیایی، مخازن مواد نفتی و شیمیایی، آشیانه های هواپیما و هلیکوپتر، تاسیسات نفتی
سیستم اطفا حریق اتوماتیک مه یا پودر آب (Water Mist)
اساس کار سيستم Water Mist همانگونه که از نامش برمي آید بر اساس توليد غبار آب (مانند مه) می باشد که به صورت توليد ذرات ريز آب در محيط تحت حفاظت عمل می کند. قطر اين ذرات بين 300 تا 1000 ميکرون می باشد و باعث می شود هدایت الکتریکی آب ازبین برود. در واقع این سیستم همانند سیستم اطفاء آبی، خاصیت خنک کنندگی و همانند سیستم اطفا حریق گازی، مانع از رسيدن اکسيژن به حريق می شود.
قسمتهای اصلی این سیستم عبارتند از:
- – سیلندرهای آب همراه با شیر های محرک
- – سیلندرهای پرفشار گاز (نیتروژن یا هوا) همراه با شیر های محرک
- – Manifold ، شلنگ های تخلیه گاز، شلنگ های محرک سیلندرها
- -شیرهای برقی و Pressure Switch
- – نازل
درصورتی که مساحت تحت حفاظت زیاد باشد، بجای سیلندرهای آب و گاز از مخزن، پمپ و تجهیزات وابسته استفاده می شود.
کاربرد: توربین ها ، پمپ ها، تاسیسات نفتی، کانال های کابل، موتورخانه ها
سیستم اطفا حریق اتوماتیک Vortex
: سیستم اطفا حریق ورتکس (Vortex) یک سیستم هایبریدی آب به همراه نیتروژن است. جدول زیر مقایسه ای بین سیستم های اطفا حریق آبی را نشان می دهد:
سیستم | فلو آب به ازاء هر نازل (LPM) | سایز هر قطره آب (µm) | فشار کاری (PSIG) | سرعت عملکرد |
Vortex | 7/3 | 10 | 25 | زیاد |
پودر آب با فشار متوسط | 140 | 400- 1000 | 350 | زیاد |
پودر آب با فشار زیاد | 30 | 50- 100 | 1500- 2500 | کم |
اسپرینکلر | بیش از 95 | بیش از 1000 | بیش از 20 | متوسط |
کاربرد: توربین ها ، پمپ ها، تاسیسات نفتی، کانال های کابل، موتورخانه ها