سیستم اطفا حریق گازی چیست؟

• در چه مواردی نباید از سیستم های گازی استفاده کرد؟
  به دلیل محدودیت استفاده از گازهای پاک مانند fm200، نباید از آنها در آتش سوزی ناشی از مواردی مانند فلزات واکنش پذیر مثل لیتیم، سدیم، پتاسیم و ...، همچنین مواد شیمیایی خطرناک که قابلیت اکسید شدن در نبود اکسیژن دارند مثل باروت، هیدرید های فلزی، مواد آتش زا و هیدروزین و ... استفاده کرد.
• آیا گازهای این سیستم برای انسان ضرر دارند؟
  با در نظر گرفتن مکانیزم عمل این گاز ها که جذب اکسیژن محیط برای خفه کردن حریق می باشد، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آنها می تواند بسیار خطرناک باشد. همچنین تماس یا برخورد مایع داخل سیلندر و یا گاز خارج شده از آن با پوست انسان در فواصل نزدیک موجب یخ زدگی حاد پوست می گردد. در نظر داشته باشید حداکثر زمان مجاز برای قرار گرفتن در معرض گاز هایی با غلظت پایین تر از ده درصد حدود 5 دقیقه و برای گازهایی با غلظت ۱۲درصد، ۵۰ ثانیه می باشد.
• گاز های بکار رفته در سیستم پاک چه مواردی هستند؟
  گازهای خاموش کننده بکار رفته در این سیستم شامل هالوکربن ها بعنوان مثال گاز HFC-227ea با نام تجاری fm200 اف ام 200 و یا گاز FK-5-1-12 با نام تجاری novec1230 می باشد. همچنین گازهای بی اثر مانند IG-01 با نام تجاریَ Argon Argonfire و یا گاز IG-541 با نام تجاری Inergen و همچنین گاز IG-55 با نام تجاری Argonite آرگونایت و یا Proinert در این سیستم متداول هستند.
• معایب گاز های بی اثر در سیستم اطفا حریق چیست؟
   گازهای نجیب پر حجم هستند و فضای زیادی را به خود اختصاص می دهند. به همین دلیل لازم است برای نگهداری از آنها در داخل سیستم، از سیلندرهایی با ابعاد بزرگ استفاده نمود.

سیستم اطفا حریق گازی که به گازهای پاک نیز معروف است، جهت محافظت و ایمنی محیط هایی با حساسيت بالا مورد استفاه قرار می گیرد. به دلیل حساسیت بالای این فضاها امکان استفاده از آب و فوم و … به دلیل امکان آسیب به وسایل و تجهیزات، وجود ندارد.

عوامل گازی داخل سیلندرهای این سیستم بی اثر هستند. یعنی کاملا، بی‌بو، بی‌رنگ و نارسانای جریان الکتریسیته بصورت مایع فشرده در داخل سیلندرهای مخصوص می باشند.

این سیستم غالبا جهت اطفای حريق هاي خاص تحت استاندارد NFPA 2001 استفاده مي شود.

موارد استفاده سیستم اطفا حریق گازی

• اتاق های سرور
• مراکز نگهداری از آثار هنری و موزه ها، گالری ها و ..
• آرشیو اسناد، مدارک و بایگانی‌ها
• مراکز تماس اضطراری
• برج های کنترل و مراقبت پرواز
• ایستگاه‌های فرستنده امواج تلفن همراه و مراکز ارائه دهنده خدمات اینترنت
• تلویزیون و رادیو
• ایستگاه‌های امواج الکترومغناطیسی
• پست های برق و ژنراتور های برق اضطراری
• کشتی و وسایل نقلیه نظامی
• دیتا سنتر ها
• آزمایشگاه ها و مراکز صنعتی
• اتاقهاي كنترل
• مراكز تصويربرداري پزشكي و اتاق های عمل
• بايگاني، آرشيو و كتابخانه
• مراکز تولیدی مجهز به دستگاه‌ها و ماشین آلات برقی
• و …

بطور کلی نصب و راه اندازی این سیستم در هر فضایی که دارای تجهیزات و لوازم حساس و گران قیمت باشد، توصیه می گردد.

این محیط ها باید نسبت به فضای بیرون کاملا ایزوله شوند تا گاز توانایی پخش در محیط با غلظت لازم را پیدا کند. مکانیزم عملکرد آن نیز رقیق کردن اکسیژن محیط و شکستن زنجیره حریق می باشد.

به صورتی که در زمان صدور فرمان توسط سنسورها گاز FM200 یا IG55  از طریق لوله کشی‌های انجام شده و اسپری نازل‌ های مخصوص در محیط مورد نظر پخش شده، حریق را در بر می گیرد.

در این سیستم های گازی پاک از گاز های بی خطر گوناگونی استفاده می شود که بطور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

1. گازهاي هالوكربني (HFC 227ea ،HFC 125)
2. گازهاي بي اثر (IG01 ،IG100 ،IG55)

گازهای هالوکربنی عملکرد سریع و قدرتمندی در خاموش کردن حریق دارند و علاوه بر آن کمترین خطر و آسیب را به افراد و تجهیزات وارد می کنند.

یکی از مزیت های استفاده از سیستم گازی نسبت به سایر روش های اطفا حریق عدم وجود پسماند پس از انجام عملیات است و می توان آن را در کوتاهترین زمان به حالت اولیه برگرداند.

اجزای اطفا حریق گازی

• سیلندرهای پایلوت
• نازل های خروج گاز ( از جنس آلومینیوم با ضخامت تحت استاندارد خاص )
• سوئیچ فشار
• شیرهای برقی
• سیلندر ذخیره گاز همراه با شیرهای محرک
• شیلنگ محرک سیلندرها
• لوله چند دهنه برای انتقال گاز به بیرون
• شیلنگ های تخلیه گاز ( عمدتا از جنس برنج )
• سیلندرهای پایلوت
• راه انداز سیستم شامل دکمه، ریموت، شاسی و …

سیستم اتوماتیک

این نوع معمولا جهت خاموش کردن حریق های کلاس A، B و E استفاده می شوند. معمولا انواع اتوماتیک در تابلو های کنترل و برق، تابلوهای مخابراتی، موتورهای برق، اتاق های UPS و سرور های کامپیوتر و … کاربرد دارند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع سیستم اطفا حریق اتوماتیک می توانید به این بخش از سایت آتش مهار البرز مراجعه کنید.

انواع سیستم های اطفاء حریق گازی

سیستم‌ های اطفاء حریق گازی، به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند:

گاز Co2

اطفاء حریق گازی دی اکسید کربن (Co2) از طریق کاهش میزان اکسیژن محیط حریق را خفه و در نهایت اطفاء می نماید. این روش بسیار کارآمد است اما به دلیل افزایش دی اکسید کربن و آثار تخریبی بر محیط زیست، از محبوبیت آن کاسته شده است.

عوامل پاک ( گازهای نجیب )

عوامل پاک یا گازهای بی اثر کاملا بی خطر هستند و برای محیط زیست و سلامت انسان خطری ندارند. همچنین این گاز ها بر لایه اوزون نیز بی اثر هستند و معمولا در سه نوع گازهای نجیب یا بی اثر، هالوکربنی و گاز نوک 1230 استفاده می شوند.

گاز های نجيب نیز انواع گوناگونی دارند که بصورت ترکیبی از آرگون، نیتروژن و دی اکسید کربن مورد استفاده قرار می گیرند. مزیت این گازها طولانی بودن زمان اثر و فعالسازی آنهاست.

انواع سیستم های گاز بی اثر

• IG01: حاوی گاز آرگون با مکانیزم کاهش اکسیژن
• IG55: ترکیب یکسان از آرگون و نیتروژن با مکانیسم کاهش اکسیژن محیط
• IG100: متشکل از نیتروژن با حذف اکسیژن ( دارای خطر خفگی در صورت استفاده بیش از حد )
• (INERGEN) IG541: ترکیبی از نیتروژن، آرگون و CO2